انواع مادربرد ATX، Micro-ATX، Mini-ITX و E-ATX
انواع مادربرد: تفاوت ATX، Micro-ATX، Mini-ITX و E-ATX در چیست؟
قبل از اینکه سراغ انتخاب و خرید مادربرد بروید، مهم‌ترین چیزی که باید بدانید نوع و سایز مادربرد است. خیلی از کاربران فکر می‌کنند فقط برند و چیپست مهم است، در حالی که فرم فکتور (سایز فیزیکی) مادربرد، به طور مستقیم روی قابلیت ارتقاء، فضای داخل کیس و حتی جریان هوا تأثیر می‌گذارد. این مقاله دقیقاً برای همین نوشته شده که به زبان ساده و البته فنی، فرق بین فرم‌فکتورهای مختلف مادربرد (ATX، Micro-ATX، Mini-ITX، E-ATX) را بررسی کنیم.
مادربرد ATX چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
ATX (Advanced Technology Extended) رایج‌ترین و استانداردترین فرم‌فکتور مادربرد است. این نوع مادربردها معمولاً اندازه‌ای معادل 305×244 میلی‌متر دارند و بیشتر کیس‌های Mid Tower و Full Tower از آن پشتیبانی می‌کنند.
مزایای مادربرد ATX
اسلات‌های توسعه بیشتر: معمولاً دارای ۳ تا ۷ اسلات PCIe هستند که برای گرافیک، کارت صدا، کارت کپچر و غیره مناسب است.
پورت‌ها و کانکتورهای بیشتر: مثل پورت‌های SATA، M.2 و USB.
خنک‌کاری بهتر: به دلیل فاصله بیشتر بین قطعات و فضای فیزیکی بزرگ‌تر.
مادربرد ATX برای چه کسانی مناسب است؟
اگر شما گیمر حرفه‌ای، کاربر ورک استیشن، تدوین گر ویدیو یا کسی هستید که به ارتقاء و گسترش سیستم فکر می‌کند، ATX انتخابی فوق‌العاده است.
مادربرد Micro-ATX چیست و در چه شرایطی استفاده می‌شود؟
مادربردهای Micro-ATX اندازه‌ای حدود 244×244 میلی‌متر دارند، یعنی کمی کوچک‌تر از ATX هستند ولی همچنان بیشتر ویژگی‌های مهم را دارند.
مزایای مادربرد Micro-ATX
قیمت مناسب‌تر: معمولاً ارزان‌تر از مدل‌های ATX هستند.
سازگار با کیس‌های کوچک‌تر: در کیس‌های Mini Tower هم جا می‌شوند.
قابلیت توسعه قابل قبول: اغلب تا ۴ اسلات RAM و ۲ یا ۳ اسلات PCIe دارند.
چه زمانی Micro-ATX انتخاب خوبی است؟
اگر دنبال ساخت یک سیستم گیمینگ میان رده یا سیستم اداری قدرتمند هستید که هم جمع‌وجور باشد و هم امکانات قابل قبولی داشته باشد، Micro-ATX گزینه‌ای مناسب و مقرون‌به‌صرفه است.
مادربرد Mini-ITX چیست و چرا برای سیستم‌های کوچک محبوب است؟
این فرم‌فکتور کوچک‌ترین سایز رایج برای مادربردهاست با ابعادی در حدود 170×170 میلی‌متر. اغلب در سیستم‌های Mini-PC یا HTPC استفاده می‌شود.
مزایای مادربرد Mini-ITX
فوق‌العاده جمع‌وجور: برای سیستم‌های قابل حمل یا استفاده در فضاهای محدود.
مصرف برق کمتر: چون اسلات‌ها و ویژگی‌های اضافی حذف شده‌اند.
زیبایی و طراحی خاص: برای کسانی که کیس‌های خاص یا RGB زیاد دوست دارند.
محدودیت های مادربرد Mini-ITX :
فقط یک اسلات PCIe دارد.
اغلب فقط دو اسلات RAM دارد.
ارتقاء سیستم در آن محدود است.
مناسب برای چه کسانی است؟
اگر دنبال ساخت یک سیستم کوچک برای استفاده خانگی، استریم، یا حتی گیمینگ سبک هستید، Mini-ITX بهترین انتخاب برای شماست.
مادربرد E-ATX چیست و چه تفاوتی با ATX دارد؟
مخفف Extended ATX است و معمولاً ابعادی در حدود 305×330 میلی‌متر دارد. این مادربردها حتی بزرگ‌تر از ATX هستند و بیشتر در سیستم‌های حرفه‌ای یا گیمینگ سطح بالا استفاده می‌شوند.
مزایای مادربرد E-ATX
قابلیت‌های فوق‌العاده: پشتیبانی از چند کارت گرافیک، تعداد زیاد اسلات RAM، M.2 بیشتر و کنترلرهای قدرتمندتر.
بهترین انتخاب برای سیستم‌های حرفه‌ای: مخصوص رندرینگ، تدوین، سرورهای خانگی و گیمینگ شدید.
محدودیت های مادربرد E-ATX:
نیاز به کیس‌های بزرگ (Full Tower).
قیمت بالاتر.
مقایسه مستقیم فرم فکتو ها
| ویژگی‌ها | Mini-ITX | Micro-ATX | ATX | E-ATX |
|---|---|---|---|---|
| ابعاد (میلی‌متر) | 170×170 | 244×244 | 305×244 | 305×330 |
| اسلات RAM | 2 | 4 | 4+ | تا 8 |
| اسلات PCIe | 1 | 2-3 | 3-7 | 4-7+ |
| قیمت تقریبی | پایین | متوسط | متوسط | بالا |
| نیاز به فضای بزرگ | خیر | نه زیاد | بله | بله |
کدام نوع مادربرد برای شما مناسب است؟ (راهنمای انتخاب بر اساس کاربری)
برای گیمینگ حرفه ای: ATX یا E-ATX بهترین انتخاب هستند.
برای سیستم های خانگی یا اداری: Micro-ATX به‌صرفه و کافی است.
برای سیستم های کوچک و زیبا: Mini-ITX را انتخاب کنید.
برای ورک استیشن و کارهای سنگین: E-ATX گزینه‌ای حرفه‌ای است.
سوالات پر تکرار کاربران
آیا می‌توان مادربرد ATX را در کیس Micro نصب کرد؟
خیر، کیس Micro فقط از Mini-ITX یا Micro-ATX پشتیبانی می‌کند. مادربرد ATX به فضای بیشتری نیاز دارد.
چرا مادربرد Mini-ITX فقط دو اسلات رم دارد؟
به خاطر ابعاد بسیار کوچک آن، فضا برای اضافه‌کردن اسلات‌های بیشتر وجود ندارد.
آیا Micro-ATX برای گیمینگ کافی است؟
بله، تا زمانی که نیاز به چند کارت گرافیک نداشته باشید، Micro-ATX می‌تواند عملکرد بسیار خوبی در گیمینگ میان‌رده داشته باشد.
نتیجه گیری
شناخت تفاوت‌های فرم فکتورهای مادربرد، یکی از مهم‌ترین مراحل برای انتخاب درست سخت افزار است. شما باید بر اساس نیاز، فضای در دسترس و بودجه، بهترین انتخاب را داشته باشید. اگر هنوز مطمئن نیستید، همیشه می‌توانید از فروشگاه‌های معتبر مشاوره بگیرید یا مقالات مشابه ما را بخوانید.
