هسته پردازنده چیست و چه کاری انجام می دهد؟

هسته ی پردازنده مثل یک کارگر کوچک در داخل CPU شماست. هرچه تعداد این کارگرها بیشتر باشد، پردازنده می‌تواند چند کار را به صورت هم‌زمان انجام دهد. اگر CPU را مثل یک اداره در نظر بگیریم، هر هسته یک کارمند است که مسئول پردازش وظایف مشخصی ست. در گذشته، پردازنده ها فقط یک هسته داشتند و نمی‌توانستند چند کار را هم زمان انجام دهند. اما امروزه حتی پردازنده های اقتصادی هم چند هسته‌ای هستند.

پردازنده چند هسته ای به چه درد می‌خورد؟

در دنیای امروز، اکثر نرم‌افزارها برای استفاده از چند هسته بهینه شده‌اند. مثلاً وقتی در حال تماشای ویدیو، دانلود فایل، باز بودن مرورگر با چند تب و اجرای یک نرم افزار سنگین هستید، داشتن چند هسته به CPU کمک می‌کند تا همه ی این وظایف را بدون لگ انجام دهد.

نرم‌افزارهایی مثل Adobe Premiere، Blender، Photoshop، Google Chrome و حتی بعضی بازی‌ها از چند هسته به‌طور کامل استفاده می‌کنند.

تفاوت بین هسته (Core) و ترد (Thread)

در هر هسته، معمولاً یک یا دو “ترد” یا “رشته‌ی پردازشی” وجود دارد. تردها مسیرهایی هستند که داده‌ها را درون CPU جابه جا می‌کنند. فناوری هایی مثل Hyper-Threading (در Intel) و SMT (در AMD) باعث می‌شوند هر هسته دو ترد را هم‌زمان اجرا کند.

CPU چند هسته ای برای گیمینگ کافی است؟

در حال حاضر، بیشتر بازی‌های محبوب از ۴ تا ۶ هسته به خوبی استفاده می‌کنند. اما برای داشتن تجربه روان‌تر، اجرای بازی‌های سنگین‌تر و جلوگیری از محدودیت (bottleneck) به‌خصوص در کنار کارت گرافیک قوی، داشتن پردازنده‌ای ۶ تا ۸ هسته‌ای پیشنهاد می‌شود.

مثلاً:

• برای بازی‌های سبک یا آنلاین مثل CS:GO و Valorant → ۴ هسته کافیه

• برای بازی‌های AAA و جدید مثل Cyberpunk، Elden Ring → حداقل ۶ هسته

• برای استریم همزمان + بازی → حداقل ۸ هسته یا بیشتر

پردازنده‌های پیشنهادی برای گیمرها:

• Intel Core i5-12400F / i5-13400

• AMD Ryzen 5 5600 / 7600

بهترین تعداد هسته برای تدوین و رندرینگ

در تدوین و رندر گرفتن، نرم‌افزارهایی مثل Premiere Pro، DaVinci Resolve و Blender از همه‌ی هسته‌های ممکن استفاده می‌کنند. هرچه تعداد هسته بیشتر باشد، سرعت پردازش و خروجی نهایی هم بالاتر خواهد بود.

اگر کار حرفه‌ای می‌کنید، داشتن پردازنده‌ای با ۱۲، ۱۶ یا حتی ۲۴ هسته کاملاً توجیه دارد.

مثال:

• Ryzen 9 7950X (16 هسته – 32 ترد)

• Intel Core i9-13900K (24 هسته ترکیبی)

برنامه نویسی: چند هسته برای کد نویسی لازم داریم؟

در برنامه‌نویسی، بستگی به زبان و محیط توسعه دارد:

• برای زبان‌های سبک مثل Python، PHP یا HTML → ۴ تا ۶ هسته کافی است

• برای پروژه‌های سنگین با کامپایل‌های متعدد مثل Java، C++ یا اپلیکیشن‌های موبایل → ۸ تا ۱۲ هسته توصیه می‌شود

• برای شبیه‌سازی، هوش مصنوعی و دیتا ساینس → هرچه هسته بیشتر، بهتر

پردازنده مناسب برای استفاده روزمره یا اداری

برای استفاده‌های سبک مثل وب‌گردی، کار با آفیس، کلاس آنلاین یا فیلم دیدن، نیازی به پردازنده‌های پرهزینه نیست. در این موارد حتی یک پردازنده‌ی ۲ یا ۴ هسته‌ای با گرافیک داخلی (iGPU) هم کاملاً کفایت می‌کند.

برای لپ‌تاپ‌های دانش‌آموزی یا خانگی، پردازنده‌هایی مثل:

• Intel Core i3 یا Pentium نسل‌های جدید

• AMD Ryzen 3 یا Athlon

آیا همیشه تعداد هسته بیشتر بهتر است؟

خیر! تعداد هسته‌ی بیشتر همیشه به معنای کارایی بیشتر نیست. اگر برنامه یا بازی شما از چند هسته استفاده نکند، داشتن CPU با ۱۲ یا ۱۶ هسته هیچ فرقی برایتان ندارد و حتی باعث مصرف انرژی بیشتر و دمای بالاتر می‌شود.

برای هر کاربرد، باید بین تعداد هسته، فرکانس، کش و نوع معماری تعادل ایجاد کرد.

نقش Turbo Boost و فرکانس در کنار هسته‌ها

حتی اگر تعداد هسته‌ها بالا باشد، فرکانس (سرعت اجرای دستورات) هم اهمیت دارد. برخی پردازنده‌ها ممکن است هسته‌های زیادی داشته باشند اما فرکانس آن‌ها پایین باشد و در بازی‌ها عملکرد ضعیفی نشان دهند.

Turbo Boost (در Intel) و Precision Boost (در AMD) باعث می‌شود که پردازنده‌ها هنگام نیاز، فرکانس خود را به‌طور موقتی بالا ببرند و عملکرد بهتری ارائه دهند.

تأثیر تعداد هسته روی عمر باتری لپ‌ تاپ ها

در لپ‌تاپ‌ها، تعداد هسته بیشتر الزاماً بهتر نیست. چون مصرف باتری بالاتر می‌رود. مثلاً اگر لپ‌تاپی برای کارهای سبک می‌خواهید، پردازنده‌ای با ۴ هسته و بازدهی بالا (مثل سری U از اینتل یا Ryzen U) انتخاب بهتری است.

اما اگر تدوین و کارهای سنگین می‌کنید، لپ‌تاپی با پردازنده ۸ یا ۱۲ هسته‌ای لازم دارید، البته با در نظر گرفتن کاهش عمر باتری.

هسته های P-Core و E-Core در پردازنده‌های Intel چه هستند؟

اینتل در نسل ۱۲ به بعد از معماری هیبریدی استفاده می‌کند:

• P-Core: برای کارهای سنگین و بازی

• E-Core: برای کارهای سبک و در پس زمینه

این ترکیب باعث می شود هم عملکرد بالا داشته باشید، هم مصرف بهینه تر. در لپ تاپ ها به خصوص این معماری بسیار مؤثر است.

نتیجه گیری: چند هسته برای شما کافی است؟