راهنمای انتخاب فن کیس برای خنک سازی بهتر کارت گرافیک و CPU
راهنمای انتخاب فن کیس برای خنک سازی بهتر کارت گرافیک و CPU
(Airflow اصولی یعنی عملکرد بهتر و عمر بیشتر قطعات)
یکی از اشتباهات رایجی که خیلی‌ها موقع بستن سیستم مرتکب می‌شن، بی‌توجهی به نوع و چینش فن‌های کیس هست. شاید در نگاه اول فن یه قطعه ساده به نظر بیاد، اما در واقع ستون فقرات جریان هوا توی سیستم شماست. کارت گرافیک و CPU هر چقدر هم قوی باشن، بدون تهویه‌ی مناسب، عملکردشون به شدت افت می‌کنه.
در این مقاله مفصل بررسی می‌کنیم که چه نوع فن‌هایی برای کیس مناسب‌ترن، کجا باید نصب بشن و چه نکاتی برای انتخاب و چینش اون‌ها باید بدونید.
چرا انتخاب فن کیس اهمیت زیادی داره؟
کنترل دمای کلی داخل کیس (به‌ویژه در تابستان)
افزایش طول عمر کارت گرافیک و پردازنده
کاهش نویز سیستم
بهبود عملکرد اورکلاک
کمک به تهویه بهتر پاور و SSDها
انواع فن کیس بر اساس اندازه
فن‌ها معمولاً در سایزهای مختلفی عرضه می‌شن که باید بر اساس نوع کیس و نیازتون انتخابشون کنید:
| سایز | جریان هوا | نویز | مناسب برای |
|---|---|---|---|
| 80mm | کم | نسبتاً زیاد | کیس‌های کوچک یا قدیمی |
| 120mm | متوسط | متعادل | کیس‌های میان‌رده |
| 140mm | بالا | بسیار کم | کیس‌های گیمینگ و حرفه‌ای |
| 200mm | خیلی زیاد | بسیار کم | کیس‌های بزرگ با فضای بالا |
اگر جای کافی در کیس دارید، همیشه 140mm به بالا انتخاب کنید.
انواع فن کیس از نظر عملکرد و تکنولوژی ساخت
فن های Air Pressure بالا
مناسب برای رادیاتورها و خنک‌کننده‌های مایع
طراحی فشرده برای عبور هوا از موانع (مثل فین‌ها)
فن های High Airflow
جریان هوای آزاد و قوی در داخل کیس
مناسب برای تهویه عمومی کیس
فن های PWM (Pulse Width Modulation)
قابل کنترل از طریق مادربرد
تنظیم خودکار سرعت با توجه به دما
فن های ARGB و RGB
بیشتر جنبه زیبایی دارن ولی بعضی مدل‌ها عملکرد خوبی هم دارن (مثل فن‌های Lian Li، Noctua chromax یا DeepCool MF120)
فن ورودی و خروجی؛ چند تا باید داشته باشیم؟
یک جریان هوای مناسب باید به این شکل باشه:
چینش پیشنهادی فن ها:
| موقعیت | نوع فن | کارکرد |
|---|---|---|
| جلوی کیس | فن ورودی (Intake) | ورود هوای خنک به داخل |
| پشت کیس | فن خروجی (Exhaust) | خروج هوای گرم CPU |
| سقف کیس | فن خروجی | دفع گرمای بالا (مخصوص کارت گرافیک‌های بزرگ) |
| کف کیس (در بعضی مدل‌ها) | ورودی | ورود هوای خنک به پاور یا GPU |
اگر کارت گرافیک سنگین‌وزن دارید (مثل RTX 4090 یا RX 7900 XTX)، استفاده از فن کف و سقف کیس می‌تونه تفاوت زیادی ایجاد کنه.
فن های برتر بازار برای تهویه مناسب
| مدل فن | اندازه | ویژگی | مناسب برای |
|---|---|---|---|
| Noctua NF-A14 | 140mm | بسیار بی‌صدا، کیفیت ساخت بالا | حرفه‌ای‌ها |
| Arctic F14 PWM PST | 140mm | اقتصادی با کارایی بالا | بودجه متوسط |
| Cooler Master SickleFlow 120 ARGB | 120mm | RGB، صدای کم | سیستم‌های گیمینگ |
| DeepCool FC120 | 120mm | طراحی فشرده با جریان خوب | کیس‌های فشرده |
نکاتی که قبل از خرید فن باید بدونید
بررسی محدوده RPM (سرعت چرخش فن)
بررسی میزان صدای تولیدی (برحسب دسی‌بل)
پشتیبانی مادربرد از هدرهای PWM
داشتن قابلیت Daisy-Chain برای RGBها
داشتن Anti-Vibration Pad برای کاهش نویز
فن کیس چطور روی عملکرد GPU تأثیر می‌ذاره؟
فن‌های ورودی با هدایت هوای خنک به سمت کارت گرافیک، دمای اون رو پایین نگه می‌دارن. فن‌های خروجی (به‌ویژه فن سقف) گرمای خارج‌شده از کارت گرافیک رو سریع‌تر خارج می‌کنن.
در تست‌های مختلف دیده شده که تفاوت دمای کارت گرافیک در کیس با فن خوب و کیس با تهویه ضعیف، بین 10 تا 15 درجه بوده! یعنی FPS بیشتر، فن کمتر، نویز کمتر.
جمع بندی: یک کیس با تهویه خوب باید این موارد رو داشته باشه:
حداقل ۲ ورودی + ۱ خروجی
فن‌های بزرگ‌تر از 120mm (اگر امکانش هست)
پشتیبانی از فن سقف یا کف (برای GPUهای قدرتمند)
قابلیت کنترل PWM
